صدای پای "بهار"

به این روزها مشکوکم. به "اسفند" که نفس هایش به شماره می افتد، به کلونی پسر بچه هایی که کُرک و موی نازک مثل ردّ پای زغال پشت لب هایشان را سیاه کرده، به نیشخندهای شیطانی و حرف های در گوشی شان، به بوی تند گوگرد و صدای سوختن فتیله مشکوکم...

آقای "یگانه" دبیر زبان عربی سال سوم راهنمایی مان بود. جوانی کوتاه قد و خپل با موهای مجعد مشکی و البته به شدت خوش لباس و مبادی آداب. عربی را مثل زبان مادری صحبت می کرد و در امر آموزش بسیار صبور بود. گاهی پیش می آمد یک نکته ی دستوری را برای فهم بهتر شاگردان چندین و چند بار به روش های متنوع تکرار می کرد و تا خیالش از شیرفهم شدن تمام بچه ها راحت نمی شد دست بردار نبود. هر چند تمام این محسنات باعث نمی شد آنطور که باید از طرف بچه های کلاس دوست داشته شود. باور کنید تقصیر ما هم نبود، برای پسر بچه های شرّ و زبان نفهمی که گوش شنوا برای شنیدن حرفی که به زبان مادری شان زده می شد را هم نداشتند، آموختن زبان پیچیده و خسته کننده ای مثل زبان عربی چندان خوشایند نبود. راستش را بخواهید خیلی اتفاق می افتاد که قبل از شروع کلاس همگی دعا می کردیم که خودش یا لاستیک ماشینش پنچر شوند و لااقل یک جلسه را از کشف ضمائر نامانوس عربی در میان جمله های صد من یک غاز کتاب درسی آسوده باشیم اما هر دفعه دعایمان جایی میان دیوارهای آجری کلاس حبس می شد یا لای پره های آهنی پنکه سقفی قدیمی سنگ قلاب می شد و به جایی نمی رسید و جوانک تُپُل، درست سر وقت، در چهارچوب درب کلاس ظاهر می شد و بی معطلی شروع می کرد به عربی بلغور کردن. تا آن روز کذایی...

***

یکی از روزهای اواخر اسفند سال 75 بود. آن ساعت عربی داشتیم اما آقای یگانه در کمال ناباوری بر خلاف همیشه، تاخیر داشت. طبق یک قانون نانوشته، در این مواقع نشستن بر روی نیمکت و رعایت سکوت امری قبیح و دوری جستن از آن یک جور واجب کفایی بود. خلاصه این که این جور وقت ها در کلاس غوغایی برپا می شد. یکی موشک درست می کرد، یکی در حد بضاعت هنری اش تقلید صدا می کرد و ادای مدیر و ناظم و معلم را در می آورد، چند نفری هم پای تخته برنامه های مناسبتی اجرا می کردند یعنی مثلا اگر دهه فجر بود با صداهای تازه دو رگه شده ی خروس نشانشان سرودهای انقلابی می خواندند یا اگر نزدیک محرم بود شور می گرفتند و توی سر و کله شان می زدند. مناسبت اواخر اسفند هم "چهارشنبه سوری" بود!
آن روزها ابزار و ادوات آتش بازیِ آخر سال به تنوع امروز نبود. اوایل که فقط نارنجک دست ساز بود و ترقه ی دیواری. بعدتر چینی ها که انگار دلشان برای خالی بودن سفره ی آتش بازی آن روزهای ما ایرانی ها سوخته بود دینامیت کبریتی و سیگارت را هم ارزانی مان کردند.
از نارنجک می ترسیدم و کلهم سمتش نمی رفتم. اما من باب خالی نبودن عریضه و کم نیاوردن پیش رفقا، همیشه روزهای آخر اسفند یک بسته کبریت و چند تایی سیگارت ته جیبم پیدا می شد.
از قضا آن روز هم جیبم پر بود. کلاس ما آخرین کلاس راهروی طبقه ی دوم بود و یکی از پنجره های کلاس رو به حیاط کوچکی که به پارکینگ معلمین تبدیل شده بود باز می شد. درست زیر پنجره هم سطل آهنی نسبتا بزرگی بود که مستخدم مدرسه آخر هر هفته پودر گچ هایی که از پای تخته سیاه کلاس ها جمع می کرد را درون آن می ریخت.
قرار شد یکی از بچه ها داخل راهرو مراقب باشد که ناظم ها سر نرسند. بقیه هم پای پنجره جمع شدیم و شروع کردیم به ترقه بازی. زمان زیادی نگذشته بود که درب پارکینگ معلم ها باز شد و آقای یگانه سوار بر رنو 5 آلبالویی رنگش تشریف فرما شدند. خیلی از بچه ها بلافاصله رفتند و سر جایشان نشستند اما نمی دانم این وسط کدام حلال زاده ای شیرم کرد که سیگارت آخر را خرج خیر مقدم گفتن به آقای یگانه کنم. گوشه پنجره کمین گرفتم و طوری که دیده نشوم جوانک را می پاییدم. به محض اینکه از ماشین پیاده شد و به سمت ساختمان اصلی کلاس ها راه افتاد سیگارت را روشن کردم و از پنجره بیرون انداختم. از بخت بد، سیگارت درست افتاد وسط سطل پودر گچ و انفجارش مصادف شد با عبور معلم جوان از کنار سطل! به یک باره حجم زیادی از پودر گچ داخل هوا پخش شد و چونان برف شادی بر کت و شلوار و قامت نه چندان رعنای آقای معلم باریدن گرفت...

چند سال پیش یک بار جوگیر شدم و از خدا خواستم عقوبت نافهمی ها و کج روی هایم در این دنیا را همین طرف تلافی کند. خواستم حساب بی حساب باشیم و توی رودربایستی هم گیر نکنیم. اما راستش را بخواهید مشکوم! به نحوه ی حساب و کتاب کردن ایشان مشکوکم.
آقای یگانه اولین و آخرین نفری بود که -به عمد- ترقه کنار پایش ترکاندم اما تقاص همین یک بار را تا به حال بیشتر از 10 بار پس داده ام. البته با احتساب بمبی که دیروز سه تا پسر بچه زیر پایم ترکاندند باید بگویم بیشتر از یازده بار...